चाणक्य नीती हा आजपर्यंतचा सर्वात तात्विक आणि सत्य सांगणारा ग्रंथ मानला जातो. यामध्ये जीवनाच्या प्रत्येक पैलूशी निगडीत गोष्टी स्पष्ट केल्या आहेत. हे पुस्तक एकीकडे चांगल्या गोष्टी अंगीकारायला सांगतं, तर दुसरीकडे हानिकारक गोष्टींपासून दूर राहण्याचा इशाराही देते. नीतिमत्तेचे शब्द लोकांना कडू वाटत असले तरी ते जीवनाचे सत्य सांगतात.
चाणक्याने लिहिलेल्या नीतिशास्त्रात जीवनाच्या प्रत्येक क्षेत्राशी संबंधित महत्त्वाच्या गोष्टींचा उल्लेख आहे. जर व्यक्तीने या गोष्टींची काळजी घेतली, तर ती व्यक्ती केवळ समस्या टाळू शकत नाही, तर समाधानी आणि यशस्वी जीवन जगू शकते. चाणक्य नीतीमध्ये नात्यांशी संबंधित अनेक महत्त्वाच्या गोष्टी सांगितल्या आहेत.
त्या जर एखाद्या व्यक्तीने आपल्या जीवनात घेतल्या तर या पृथ्वीवर त्याच्यापेक्षा आनंदी कोणीही नाही. पती-पत्नीमधील नाते हे खूप महत्त्वाचे आणि मजबूत असते, परंतु काही गोष्टी अशा असतात ज्यामुळे पती-पत्नीमध्ये दुरावण्याची परिस्थिती निर्माण होते. अशा परिस्थितीत पती-पत्नीने नाते घट्ट करण्यासाठी काही गोष्टींकडे लक्ष दिले पाहिजे.
1) अहंकार :- चाणक्य नीतीनुसार अहंकारामुळे कोणतेही नाते कमकुवत होऊ शकते. पती-पत्नीच्या नात्यात अहंकाराला स्थान नसावे. चाणक्याच्या नीतिशास्त्रानुसार पती-पत्नी दोघांनाही धर्मात समान स्थान आहे, त्यामुळे दोघांनीही एकमेकांचा आदर केला पाहिजे. लक्षात ठेवा, ज्या नात्यात महत्त्व येते, ते नाते फार काळ टिकत नाही. गर्विष्ठ व्यक्ती एखाद्याच्या भावनांचा आदर करू शकत नाही, म्हणून पती-पत्नीने त्यांच्या नात्यात ते येऊ न देणे चांगले आहे.
2) एकमेकांवर विश्वास ठेवा :- विश्वास हा प्रत्येक नात्याचा पाया असतो. जर तुमचा तुमच्या जोडीदारावर विश्वास नसेल तर याचा अर्थ तुमच्या नात्याची दोरी मजबूत नाही. जर पती-पत्नीमध्ये संशयाची भिंत आली तर याचा अर्थ तुमचे नाते तुटण्याच्या मार्गावर आहे. त्यामुळे तुमच्या नात्यात कधीही शंका येऊ देऊ नका. असं कधी वाटत असेल तर थेट त्यांच्याकडे जाऊन विचारा.
3) संशय/ शंका :- असं म्हणतात की गोंधळ किंवा शंका हे कोणतेही नाते बिघडवू शकते. एक असभ्य माणूस कोणाचेही ऐकत नाही, तो अनेकदा विचार करतो की तो जे विचार करतोय ते योग्य आहे. त्यामुळे तुमच्या नात्यातील शंका दूर ठेवा आणि एकमेकांवर विश्वास ठेवा.
4) एकमेकांशी खोटे बोलू नका :- जर पती-पत्नी काहीतरी लपवण्यासाठी खोटे बोलत असतील तर समजून घ्या की, त्यांच्या नात्यात वाचवण्यासारखे काहीही नाही. जर तुम्हाला कधी वाटत असेल की, तुम्ही खरे बोलण्याचे धाडस करू शकत नाही, तर एकमेकांशी बोलून समस्या सोडवा आणि एकमेकांना मदत करण्याचा प्रयत्न करा.
5) एकमेकांचा अपमान करू नका :- विवाह केवळ विश्वासावर किंवा प्रेमावर आधारित नसून एकमेकांच्या आदरावरही आधारित असतो. पती-पत्नीमध्ये एकमेकांबद्दल आदर नसेल तर दुसऱ्याला अपमानास्पद वाटेल. अशा स्थितीत नात्यात दुरावा निर्माण होण्याची शक्यता असते. त्यामुळे पती-पत्नीने नात्याचा आदर केला पाहिजे. चाणक्य नीती म्हणायचे की जर तुम्ही आदर दिला तर तुम्हाला सन्मान मिळेल आणि यामुळे तुमच्या नात्यातील बंध आणखी घट्ट होतील.
6) एकमेकांवर रागावू नका :- रागाचा अर्थ असा होतो की रागाच्या भरात माणूस चांगले-वाईट सर्वकाही विसरून कोणाशीही काहीही बोलतो. रागात बोललेले शब्द कधी कधी आयुष्यभर वेदना देतात. त्यामुळे पती-पत्नीने कधीही एकमेकांवर रागावू नये. कधी राग आला तर स्वतःवर नियंत्रण ठेवा.
7) खाजगी गोष्टी बाहेर कोणाला काही सांगू नका :- पती-पत्नीने त्यांच्या खाजगी गोष्टी बाहेरच्या लोकांना सांगू नयेत. तो तुमच्या कितीही जवळ असला तरीही. असे केल्याने पती-पत्नीच्या नात्यात दुरावा येऊ शकतो किंवा पती-पत्नीमध्ये वाद होण्यासाठी या गुपितांचा फायदा इतर कोणीही घेऊ शकतात. लक्षात ठेवा की, तुमची वैयक्तिक रहस्ये बाहेरून जाणून घेतल्याने तुमची प्रतिमा खराब होईल. असे झाल्यास तुमच्या नातेसंबंधांवर वाईट परिणाम होईल. त्यामुळे वैवाहिक जीवनातील गुप्त गोष्टी विसरूनही कोणाशीही शेअर करू नका.
